
فلج مغزی یا cerebral palsy ،(cp)، دستهای از اختلالات حرکتی دائم و غیرپیشرونده در سیستم عصبی است که در مراحل ابتدایی شکلگیری یا رشد جنین صورت میگیرد. یکی از مهمترین دغدغهها در نگهداری کودکان CP، نحوه جابهجایی و نشستن این کودکان است. تحقیقات پزشکی از دهه 1950 شروع به مطالعه و طراحی تجهیزات توانبخشی برای کودکان CP، کرد. این دسته از محصولات امروزه با طیف گستردهتری برای کاربران تولید میشوند که هماهنگ با نیازهای آنها است. در ادامه، به بررسی انواع مختلف تجهیزات حرکتی و مراقبتی میپردازیم.
صندلی CP
همانگونه که اشاره شد، افراد مبتلا به معلولیت مغزی، دارای اختلالات حرکتی هستند. یکی از مهمترین تجهیزات مورد استفاده این دسته از افراد، صندلی است. با توجه به ناتوانیهای خاص این افراد، باید ازمدلهای خاصی از صندلی استفاده شود که علاوه بر کمک به حفظ بدن در حالت صحیح خود، بیشترین میزان راحتی را فراهم آورد؛ ضمن اینکه از امنیت کافی برخوردار باشد. در ادامه به بررسی ویژگیهای اساسی این دسته از صندلیها میپردازیم.
ویژگیهای صندلی CP:
- حالت ارگونومیک: مهمترین ویژگی این صندلیها، پشتیبانی مناسب از ناحیه گردن، نخاع و کمر است تا افراد بتوانند ضمن راحت نشستن، از درد و خستگی دور بمانند.
- قابلیت تنظیم: تکیهگاه، نشیمن و زیرپایی این صندلیها باید قابل تنظیم باشند، تا مطابق با اختلالات حرکتی فرد، شخصیسازی شوند.
- سیستم ایمنی: افراد مبتلا به فلج مغزی، به دلیل اختلالات حرکتی در تعادل و حفظ امنیت خود، بسیار ضعیف هستند و لازم است تجهیزات مورد استفاده آنها دارای امنیت کافی باشند. یکی از مهمترین قابلیتها، سیستم مهار واژگونی است تا تحت هیچ شرایطی صندلی واژگون نشود. داشتن کمربند ایمنی، زانوبند نیز الزامی است.
- تسهیل در تمیزکاری: این دسته از صندلیها باید با متریال و موادی ساخته شوند که بتوان به راحتی آنها را تمیز کرد و بهداشت افراد ناتوان را حفظ نمود.
- قابلیت سفارشیسازی: همچنین این دسته از صندلیها حتما باید مطابق سلیقه و نیاز مشتریان طراحی شوند به دلیل اینکه، فلج مغزی دارای طیف وسیعی از آسیبهای حرکتی است که در هر فرد با دیگری متفاوت است.
کالسکه CP:
کودکان مبتلا به فلج مغزی نسبت به کودکان عادی نیازمند تجهیزات حرفهایتری برای جابجایی هستند. این نوع از کالسکهها برای کمک به والدین و راحتی کودکان طراحی شدهاند که در ادامه به مهمترین ویژگیهای آن میپردازیم.
ویژگیهای کالسکه CP:
-
حمایت از تعادل بدن
- کمربند ایمنی چند نقطهای: برای جلوگیری از تغییر وضعیت ناگهانی و غیر منتظره کودک در حرکت.
- تکیهگاه و نشیمن ارگونومیک: برای حفظ کودک در حالتی صحیح و راحت.
- تکیهگاههای جانبی و کمربند لگنی: بهمنظور جلوگیری از لغزش کودک و کج شدن در جهت پهلوهای کالسکه.
-
راحتی کودک
- پدهای نرم: لازم است تمام قسمتهای نشیمن و تکیهگاهها از پدهای طبی و نرم ساخته شود تا از خستگی و کلافگی کودک جلوگیری شود.
- قابلیت تنظیم: بهمنظور راحتی بیشتر کودک باید ارتفاع، تکیهگاه و نشیمن قابلیت تنظیم در چند حالت مختلف را داشته باشند.
-
توجه به راحتی والدین
راحتی والدین یا مراقبان کودک که حملکننده کالسکه هستند، اهمیت ویژهای دارد. برخی از مهمترین ویژگیهای مرتبط عبارتاند از:
- چرخهای بزرگ و مقاوم: این چرخها به والدین اجازه حرکت راحت در جهتهای مختلف را میدهند.
- دسته قابل تنظیم: دسته کالسکه باید قابلیت تنظیم مطابق با نیاز والدین را داشته باشد.
- سبک و تاشو بودن: این محصولات باید سبک باشند تا از خستگی والدین در استفاده طولانیمدت جلوگیری شود. همچنین، قابلیت تاشو بودن آنها باعث میشود فضای کمی اشغال کنند.
ویلچر CP:
ویلچر که برای جابهجایی افراد کمتوان و ناتوان طراحی شدهاست، انواع و اقسام گوناگونی دارد. یکی از انواع این محصولات ویچلر CP است که قابلیت استفاده افراد مبتلا به فلج مغزی را فراهم میکند. این دسته از محصولات باید ویژگیهای مشابه کالسکه و صندلیهای CP را داشته باشند. در ادامه به بررسی انواع این ویلچر ها میپردازیم.
انواع ویلچرهای CP:
- ویلچرهای دستی: این وسیله برای افرادی که دچار ضعف عضلانی در قسمت پایینتنه هستند و همچنین برای افرادی که توانایی حرکت دادن دستها را دارند، مناسب است.
- ویلچرهای برقی: این ویلچر برای افرادی با ضعف عضلانی شدید و ناتوانی در حرکت دادن دستها مناسب است. این دسته از محصولات دارای موتور برقی و سیستم کنترل جویاستیک، (اهرمک تعبیه شده روی دسته ویلچر که قابلیت حرکت در زاویههای مختلف را فراهم میکند) است.
- ویلچرهای ایستاده: این دسته از ویلچرها برای افراد دارای تعادل نسبی مناسب است، هرچند که دارای کمربندها و سیستم ایمنی مخصوص است، توصیه میشود افراد دارای اختلالات حرکتی شدید از این محصول استفاده نکنند.
کرنرسیت (Corner Seat) مبله:
یکی دیگر از تجهیزات مراقبتی و مفید برای افراد مبتلا به CP، کرنرسیتهای مبله هستند که بهصورت یک مبل جداگانه روی مبلهای معمولی قرار میگیرند. در ادامه به بررسی ویژگیهای این محصول میپردازیم.
ویژگیهای کرنرسیت مبله:
- تکیهگاههای جانبی: این مبل دارای تکیهگاههای جانبی برای جلوگیری از سقوط فرد به چپ و راست است.
- پدهای گردنی: در دو طرف بالایی این مبل از نگهدارههای گردنی استفاده میشود تا سر و گردن در وضعیت مناسب قرار گیرد.
- کمربند ایمنی: برای حفظ بیشتر امنیت فرد، کرنرسیتها دارای کمربند ایمنی است.
فلج مغزی و تجهیزات حرکتی
امروزه با پیشرفتهای گسترده در زمینه تجهیزات پزشکی، ابزارهای کاربردی و مفیدی برای افراد مبتلا به فلج مغزی تولید شدهاست. در این مقاله، تلاش کردهایم تا کاربردیترین این محصولات را که شامل: صندلی، ویلچر، کالسکه و کرنرسیت بود، برای شما عزیزان معرفی کنیم و شما را در شناسایی و انتخاب بهترین گزینه مناسب با نیاز شخصی راهنمایی کنیم. امیدوارم که مطالب مفید و کاربردی بوده باشد.